ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙ ΤΗΣ ΦΙΛΑΣ - ο άλλος πανηγυρικός για την επέτειο της 28ης...

Μου έτυχε φέτος μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Η εκφώνηση ενός πανηγυρικού σε επίσημη δοξολογία. Από την πρώτη στιγμή που μου ζήτησε να αναλάβω τον πανηγυρικό ο αγαπητός διευθυντής του σχολείου μου, είπα χωρίς δεύτερη σκέψη το ναι. Πώς θα μπορούσα ως μαθήτρια ενός Δημήτρη Λιαντίνη να πω όχι σε τέτοια τιμή και τέτοιο καθήκον; Να μιλήσεις για την ιστορία του τόπου. Να μιλήσεις στους απλούς ανθρώπους που εκείνη τη μέρα περιμένουν από μας τους εκπαιδευτικούς να αφήσουμε την "έδρα" της τάξης μας και να αναλάβουμε για λίγο έστω έναν ευρύτερο ρόλο προς το κοινωνικό σύνολο;

Και πάλι όμως ως μαθήτρια του Λιαντίνη ένιωθα μέσα μου βαθιά ενόχληση για το όλο τυπικό που συνοδεύει τέτοιες ομιλίες και πανηγυρικούς. Ξεκινώντας από τις προσφωνήσεις... και τα επίθετα, σε θετικό ή σε υπερθετικό βαθμό και την ιεράρχησή τους. Και βεβαίως για τον τόπο που λαμβάνουν χώρα. Τελευταία στιγμή μάλιστα με ενημέρωσαν και για ένα ακόμη "έθιμο" που αγνοούσα. Το χειροφίλημα...

Συμπάλευε μέσα μου η συνειδησιακή σύγκρουση για μέρες. Στο τέλος, το ήξερα, θα υπερίσχυε το χρέος στην πατρίδα. Το χρέος στους παππούδες. Το χρέος στους απλούς ανθρώπους. Την ομιλία όμως δεν καθόμουν να τη γράψω. Οι μέρες περνούσαν κι ούτε λέξη. Ούτε ματιά και στο βιβλίο του Τερζάκη που με πολλή αγάπη μου έδωσε ο πατέρας για να πάρω ιδέες. Κι ας μου είπε ότι ο θείος Τάσος, στρατιώτης στο ελληνοαλβανικό μέτωπο, το είχε διαβάσει και το βρήκε ως την πλέον αυθεντική περιγραφή των γεγονότων. Ματιά και στους πανηγυρικούς της Ακαδημίας Αθηνών του Πέτρου Χάρη, έτσι κι αλλιώς αυτούς τους είχα συμβουλευτεί όταν νεαρή δασκάλα χρειάστηκε πρώτη φορά να μιλήσω για το Σαράντα... Στράφι και το τρίτο βιβλίο, οι Ιστορικοί περίπατοι ανά τη Θεσπρωτία του Σπύρου Μουσελίμη.

Όποιος ασχολείται με το γράψιμο μπορεί να με νιώσει. Αυτό το περίεργο συναίσθημα που βράζει μέσα σου, το θυμωμένο και φουσκωμένο ποτάμι. Που ξέρει ότι δε χρειάζεται πια κανενός τη βοήθεια και καμία λέξη. Πάρεξ να βρει τρόπο τη δική του βαθύτερη αλήθεια να φέρει εις φως. Να την κοινωνήσει στους όποιους άλλους.

Κι έφτασε και η Παρασκευή, του Αη - Δημήτρη. Κι εγώ καμιά προπαρασκευή, μόνο να κοχλάζω μέσα μου.

Αυτή όμως η μέρα μου φέρνει πάντα περίεργα πράματα. Όχι που γιορτάζει ο άγιος και μάλιστα άγιος του χωριού μου, τι σχέση έχω εγώ με αγίους; μα που γιορτάζουν ίσως τα δύο σημαντικά Δέλτα της ζωής μου. Αυτά που η σοφή γιαγιά μου φρόντισε με μια έκτη αίσθηση να μου τα χαρίσει σε δαχτυλίδι, δικά της αρχικά, όχι δικά μου.

Κι έτσι, κι αυτή τη φορά, συνέβη το θαύμα. Και με τον ίδιο τρόπο. Μπαίνοντας σε ένα βιβλιοπωλείο και αγοράζοντας βιβλία... ανάμεσά τους και το Αλφαβητάρι του Μουσείου Μπενάκη δια χειρός Ελένης Γερουλάνου. Με το που το ξεφύλλισα με χτύπησε ηλεκτρικό ρεύμα. Εκπληκτική σύλληψη, εκπληκτική έκδοση!

Γυρνάω λοιπόν στο σπίτι, με το βιβλίο παραμάσχαλα, και στρώνομαι αμέσως στον υπολογιστή. Όχι για να γράψω την ομιλία που θα εκφωνούσα την Κυριακή μα για να φτιάξω κι εγώ το δικό μου Αλφαβητάρι! Το Αλφαβητάρι της Φίλας!

Κι ερχόμαστε σ' αυτήν. Τη Φίλα. Παλιά ιστορία. Και έρωτας αγιάτρευτος και βαθύς. Που έχει ήδη δώσει τους πρώτους του καρπούς, δημοσιευμένους εδώ και καιρό:

https://xarinpaideias.forumgreek.com/t63-topic

http://educandus.forumotion.com/t2213-topic

και να τρώγομαι όλο αυτό το διάστημα της γνωριμίας μου με τη Φίλα να κάνω κάτι ακόμη γι' αυτήν. Μέχρι που κάποια στιγμή ξεκίνησα να γράφω ακόμη και ένα παραμύθι για τη Φίλα. Μα δεν ήταν αυτό που πραγματική ήθελα, ούτε αυτό που ήθελε η ... Φίλα. Και ξαφνικά η απάντηση ήρθε την Παρασκευή το μεσημέρι. Με το Αλφαβητάρι της Φίλας. Την ώρα που έπρεπε επιτέλους να γράψω έναν πανηγυρικό για το Σαράντα και για την επίσημη δοξολογία. Και να έχω και τη μάνα μου να παίρνει τηλέφωνο και να ρωτάει αν ετοίμασα το λόγο. Τι να της πω; Πως αντί για λόγο φτιάχνω αλφαβητάρια;;;

Κι όμως. Αυτή ήταν η δική μου βαθύτερη αλήθεια, η δική μου απάντηση σε όλη τη σύγκρουση που βίωνα. Το δικό μου "παρόραμα" αν θέλετε, αφού η γνωριμία μου με τη Φίλα από τη φράση "ΠΑΡΘΕΝΩ ΦΙΛΑ ΠΑΡΟΡΑΜΑ" ξεκίνησε. Το όνειρο δηλαδή που είδε ένα νεαρό κορίτσι που λεγόταν Φίλα. Κι αυτό το όνειρο την ανάγκασε να χαρίσει ένα αγαλματίδιο στην αγαπημένη της θεά, την Άρτεμη!


Αυτό το αγαλματίδιο, ακέφαλο πια, βρίσκεται σήμερα στις προθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηγουμενίτσας. Και από την πρώτη στιγμή που διάβασα στον οδηγό του μουσείου τις σχετικές πληροφορίες το ερωτεύτηκα! Ένιωσα μια παράξενη έλξη για εκείνο το μακρινό κορίτσι από τα Γίτανα που παράγγειλε να το σκαλίσουν στο μάρμαρο. Για να λάβει μορφή το παρόραμά της, το όνειρό της!

Δούλεψα λοιπόν την Παρασκευή μέχρι που δεν άντεχαν άλλο τα μάτια μου. Και από τα ξημερώματα του Σαββάτου και πάλι μπροστά στην οθόνη. Να φτιάχνω το αλφαβητάρι της Φίλας. Με τη Φίλα ξεναγό στο μουσείο της πόλης μας. Στην ιστορία αυτής της ακριτικής γωνιάς της Ελλάδας.

Σταμάτησα τα μεσάνυχτα του Σαββάτου. Με την ομιλία ακόμη άγραφη! Με το Αλφαβητάρι όμως έτοιμο και ανεβασμένο στο διαδίκτυο!

http://prwtakia.blogspot.gr/2012/10/blog-post_27.html


Μετά, ναι, γράφτηκε και η ομιλία. Μέχρι τα ξημερώματα και με τα μάτια μου να μη συνεργάζονται από τις πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη. Τι σημασία είχε; Τα άλλα μάτια έβλεπαν πια καθαρά. Τα μάτια που ο Σολωμός παράγγειλε να στέκουν πάντα άγρυπνα. Και ξύπνια να βλέπουν ακόμη και τα ενύπνια... Σαν και τα όνειρα που μου παράγγειλε να βλέπω η ξαδέρφη μου. Στο τελευταίο της μήνυμα. Και μια βδομάδα μετά, και τρία ακριβώς χρόνια πριν από τη στιγμή αυτή, σκοτώθηκε κάπου στην Εγνατία. Είναι επικίνδυνοι άνθρωποι, μου έγραφε, αυτοί που ονειρεύονται με τα μάτια ανοιχτά... Οι άλλοι, που τα βλέπουν κοιμισμένοι, τα ξεχνούν σαν ξυπνήσουν... Η ξαδερφούλα μου που με ξεσήκωσε να έρθω Ήπειρο και μου την έσκασε τελευταία στιγμή...

Είναι πολλές οι βαθύτερες αλήθειες του καθενός μας. Εγώ σας είπα μερικές από τις δικές μου. Αυτές που ... γέννησαν το Αλφαβητάρι της Φίλας. Την παραμονή μιας μέρας που έπρεπε να εκφωνήσω έναν πανηγυρικό. Και ένιωθα τη συνείδησή μου να αντιδρά. Και το χρέος από την άλλη να με πιέζει. Είναι αυτό που ο Νίτσε το έκλεισε σε μια φράση μαγική: Έχουμε την τέχνη για να μη μας συντρίψει η αλήθεια! Και που κάποτε έκλεινα σε άρθρα σαν αυτό:

http://educandus.forumotion.com/t1037-topic

μιλώντας για το παιδός η βασιλείη του Ηράκλειτου. Και την εμορφιά που θα σώσει τον κόσμο, του Ντοστογιέφσκι. Ήταν η εποχή που ακόμη ζούσα στην Αθήνα. Η εποχή που μίλαγα με τη Ρόη, την ξαδερφούλα μου, στο τηλέφωνο. Εκείνη στα Γιάννενα τότε. Και ζωντανή. Η εποχή που γέννησε την επιθυμία να έρθω στην Ήπειρο...

Εκεί, στο άρθρο αυτό, και το Βασιλίκι. Μια μικρή ιστορία από το Δημήτρη Λιαντίνη:

ΤΟ ΒΑΣΙΛΙΚΙ*

- Το βασιλίκι είναι παιχνίδι για μεγάλους. Παλαιά το λέγανε αστραγάλους και πεσσούς. Θα σου δείξω κάποτε τον Αίαντα και τον Αχιλλέα στο βάζο του Εξηκία. Η βασίλισσα Φρειδερίκη ήξερε να παίζει καλά το βασιλίκι. Γι' αυτό φώναζε τους έλληνες Κάφρους. Ήτανε τον καιρό, στα '44, που είχε μόλις γυρίσει από την Νότια Αφρική. Εκεί είδε τους φύλαρχους με το τουμπελέκι και το φτερό, είδε τους Κάφρους και πήρε ερμηνεία και παράδειγμα. Για να παίζει το βασιλίκι της. Μεγαλειοτάτη, πρόσεχε! Δεν είναι Κάφροι οι έλληνες, της φώναζαν κάποιοι φρόνιμοι συμβουλάτορες. Είναι, είναι, έλεγε και χτύπαγε το χέρι της στο μερί της. Και δόστου να παίζει το βασιλίκι της. Ως ότου στο τέλος οι έλληνες τη στείλανε στον Οξαποδώ. Και κείνη και το γιο της το φυλαρούχα. Και πια ησύχασε. Και ξέχασε και το βασιλίκι. Λένε πως πήγε πέρα, στην Κόκκινη Μηλιά. Γονατίζει στους δαλάϊ - λάμα, και εξαγνίζεται για τα κρίματά της. Για τα κακά που σόδειασε στον τόπο.

___________

* Από το βιβλίο του Δημήτρη Λιαντίνη: Ο Νηφομανής (Χορικά) σελίδα 165

Δεν είναι κάφροι οι έλληνες. Με μικρό το έψιλον, έτσι τους θέλει ο Λιαντίνης για λόγους που δεν είναι του παρόντος... Έτσι κι αλλιώς η ουσία αφορά το δεν είναι κάφροι οι έλληνες. Δεν είναι!!!

Κι έπρεπε κι εγώ να μιλήσω για τους έλληνες παραμονή της μεγάλης γιορτής. Όχι στις εκκλησιές που φτιάχτηκαν για να ευλογούμε το θεό, όποιον πιστεύει ο καθείς. Κι όχι για να δοξάζουμε τους ήρωες...

Είχα ανάγκη λοιπόν το Αλφαβητάρι της Φίλας. Είχα ανάγκη να κατευνάσω λίγο αυτό το ηφαίστειο που μου κατατρώει τα σωθικά. Και γυρεύει τρόπο να φωνάξει ποια είναι η Ελλάδα και ποιοι είναι οι Έλληνες. Ποιος είναι ετούτος ο κατακαημένος τόπος. Που τον εκατάντησαν πέρασμα των χασισέμπορων της Αλβανίας. Και μπαίγνιο στα χέρια των Γερμανών που υποτίθεται νικήσαμε το 44...

Σήμερα, που όλα πια είχαν ηρεμήσει, βρήκα εκεί κάτω στην παραλία ένα ζευγάρι Γερμανών. Κοιτούσαν με απορία ένα νεαρό αγόρι που ψάρευε στα νερά του λιμανιού. Δεν κρατήθηκα. Τους έδωσα την απάντηση. Πως έτσι ξέρουμε εμείς οι Έλληνες να απαντούμε στην κρίση. Ψαρεύοντας. Κι έχοντας τον ήλιο τον ελληνικό να μας φωτίζει...

Βρέθηκα εκεί γιατί μιλώντας χτες στην εκκλησιά, ενώπιον των απλών ανθρώπων που ήθελα να με ακούσουν, και ενώπιον και όλων των αρχών του τόπου, έπιασα με την άκρη του ματιού μια αντίδραση. Την ώρα που αναφέρθηκα στο Διονύσιο το Φιλόσοφο. Και στο Ηρώο της πόλης μας που επιμένει να τον αποκαλεί Σκυλόσοφο...

Βρε μπας, σκέφτηκα, να το διόρθωσαν; Αυτό που μήνες πριν είχα διαμαρτυρηθεί με ανοικτή επιστολή προς το Δήμαρχο πως μας πληγώνει;

https://xarinpaideias.forumgreek.com/t982-topic

Επανάστασις Σκυλοσόφου. Σεπτέμβριος 1612!!!

Αν είναι δυνατόν. Κανείς αρμόδιος δεν το πρόσεξε μέχρι σήμερα να το διορθώσει; Δεν άκουσε έστω πριν λίγους μήνες ότι γιορτάστηκαν με μεγάλη λαμπρότητα τα 400 χρόνια από την επανάσταση του Διονυσίου και που θα μου επιτρέψετε να πω του Διονυσίου του Φιλοσόφου, γιατί το άλλο παρατσούκλι, το "Σκυλόσοφος" αμαυρώνει την πράξη του ήρωα και μάρτυρα για τη λευτεριά της πατρίδας. Το 1611 έγινε η επανάσταση. Και όχι το 1612!

Και ναι. Επιτέλους. Αδιάψευστος μάρτυρας οι φωτογραφίες που τράβηξα σήμερα πηγαίνοντας εκεί:


Πρόχειρη και βιαστική δουλειά


δε βρήκαν καν λίγο ασβέστη να καλύψουν την ατσαλιά από το ξήλωμα των παλιών γραμμάτων και θα έλεγα και άτεχνη:


Δεν είδε ο μάστορας πώς ήταν γραμμένο το άλλο ένα;

Ας μη γινόμαστε όμως μίζεροι. Η ουσία είναι πως η επιγραφή διορθώθηκε. Και πλέον το Ηρώο της πόλης αναφέρει την αλήθεια, το Διονύσιο ως Φιλόσοφο και την επανάστασή του στη σωστή χρονολογία. Ευχαριστώ από καρδιάς όποιον το έκανε! Τουλάχιστον δε μιλάμε εις ώτα μη ακουόντων...

Ας ελπίσουμε πως και το Αλφαβητάρι της Φίλας ευήκοα ώτα θα συναντήσει. Και το αρχαίο κορίτσι θα μοιραστεί το όνειρό της και με τους σημερινούς ανθρώπους αυτού του τόπου. Φτιάχτηκε για να γιορτάσει με έναν αιρετικό ίσως τρόπο την εθνική επέτειο, αφού η συγκεκριμένη επέτειος φαντάζει ούτως ή άλλως αιρετική στις σημερινές συνθήκες. Αναγκάζοντας κάθε λογικό άνθρωπο να αναρωτιέται τι τελικά γιορτάζαμε; Ερώτημα που έγινε πιο οδυνηρό το βράδυ της ... γιορτής, ακούγοντας για τη σύλληψη του Βαξεβάνη... Ελεύθεροι οι φοροκλέφτες, ελεύθεροι όσοι τους συγκαλύπτουν, σε δίκη εκείνος που τους αποκαλύπτει!!! Το σκυλοσοφείν και τα σκυλολόγια πάλι βασιλεύουν. Κι ας διορθώθηκε η επιγραφή στο Ηρώο της μικρής μας πόλης...

Για να "τρέξει" σωστά το αρχείο είναι απαραίτητο να γίνει Download στον υπολογιστή σας. Αλλιώς μόνο μια τυπική περιήγηση μπορείτε να κάνετε στις διαφάνειες που περιλαμβάνει.