Οι ρούμπρικες και οι ρουμπρίκες και οι ρούμποι... (για το επιμορφωτικό υλικό περί αξιολόγησης ο λόγος)

Οι ρούμπρικες και οι ρουμπρίκες και οι ρούμποι...

Και να που έμαθα ήδη κάτι καινούργιο. Πριν καλά καλά αρχίσει η περιλάλητη αξιολόγηση που σκοπόν έχει να βελτιώσει ημάς τους εκπαιδευτικούς. Και διαβάζοντας τις πρώτες σελίδες του επιμορφωτικού υλικού που δόθηκε στα στελέχη εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια των περίφημων σεμιναρίων. Τι έμαθα; Τη ΡΟΥΜΠΡΙΚΑ!

Και αρχίζω να την κλίνω: η ρούμπρικα, της ρούμπρικας, τη ρούμπρικα, ω ρούμπρικα!!! Οι ρούμπρικες (η γενική παραλείπεται ως δύσχρηστη κατά Μπαμπινιώτη) τις ρούμπρικες, ρούμπρικες!!!!!!!! Εννοιολογικά πάντως το μεγάλο λεξικό του Μπαμπινιώτη χρειάζεται αναβάθμιση για να περιλάβει και τη νέα αντίληψη του όρου και που όπως διάβασα στο επιμορφωτικό υλικό περί αξιολόγησης είναι: "Περιγραφικές κλίμακες διαβαθμισμένων κριτηρίων ποιότητας στην εκτέλεση ενός έργου."

Κατά τον Μπαμπινιώτη η ρούμπρικα (ή μάλλον η ρουμπρίκα, αφού έτσι την αναφέρει εκείνος) είναι τα εξής:

α. τίτλος που υποδηλώνει το περιεχόμενο δημοσιογραφικού άρθρου σε εφημερίδα ή περιοδικό.

β. τακτικό άρθρο (στήλη) σε έντυπο σχετικά με καθορισμένο θέμα (πολιτικές και κοινοτικές ρουμπρίκες)

γ. έγχρωμο διακοσμητικό σχέδιο στην αρχή ή στα ενδιάμεσα κεφαλαίων βιβλίων ή εντύπων.

δ. (ΕΚΚΛΗΣ.) λειτουργική οδηγία στο περιθώριο εκκλησιαστικού βιβλίου, γραμμένη με κόκκινο μελάνι.

Ετυμολογία: Από τη γαλλική λέξη rubrique που η αρχική της σημασία ήταν κόκκινη ώχρα, επικεφαλίδα βιβλίου γραμμένη με κόκκινο μελάνι < λατινικ. rubrica - κοκκινόχωμα, επιγραφή νόμου με κόκκινα γράμματα < ruber - ερυθρός, κόκκινος

Πώς κατέληξε η λέξη να σημαίνει τώρα περιγραφικές κλίμακες, αδυνατεί το φτωχό μυαλό μου να το καταλάβει. Πάντως στον Μπαμπινιώτη πριν από τη ρουμπρίκα υπάρχει ο ρούμπος και αμέσως μετά το ρήμα του, το ρουμπώνω. Όπου ρούμπος είναι βαθμολογική μονάδα σε διάφορα ομαδικά ή ατομικά παιγνίδια και το ρουμπώνω έχει την έννοια του παίρνω πολλούς ρούμπους! Γνωστή και η φράση "τον ρούμπωσε", δηλαδή τον νίκησε, τον αποστόμωσε.


Η λέξη είναι αρχαία ελληνική και έχει να κάνει με το ρίξιμο του ρόμβου, ενός ξύλινου κυκλοτερούς σώματος, που περιστρεφόταν γύρω από μία χορδή, κατά την τέλεση μυστηρίων και τη μαγεία που εξασκεί όποιος ρίχνει με επιτυχία τους ρόμβους!

Όθεν και προτείνω προς την τριμελή ομάδα που συνέταξε το επιμορφωτικό υλικό να ελληνίσει τον όρο και αντί για ρούμπρικες να μιλάνε για ρούμπους! Αφού επί της ουσίας αυτό θα κάνουν οι αξιολογητές μας όταν θα πιάσουν δουλειά από Σεπτέμβρη. Θα μετράνε τους ρούμπους τους καθενός μας. Και μάλιστα με τον μυστηριώδη τρόπο της κλιμακωτής βαθμολογίας που βρέξει - χιονίσει θα δίνει 15% αποτυχία και άλλα προκαθορισμένα ποσοστά για τα άλλα διαβαθμισμένα αποτελέσματα του έργου μας.

Ώσπου να μας ρουμπώσουν όλους εμάς τους ακαμάτηδες και τους αχαΐρευτους που φάγαμε τη ζωή μας μέσα στην τάξη, εκείνοι οι ίδιοι που μας δίδαξαν κάποτε πώς να διδάσκουμε. Ναι, τον είχα δάσκαλο τον κ. Ματσαγγούρα κάποτε. Τον επικεφαλής της ομάδας που συνέταξε το επιμορφωτικό υλικό. Όπως και πολλοί άλλοι συνάδελφοι. Ίσως και γι' αυτό βιάστηκε να διαχωρίσει το αποτέλεσμα της διδασκαλίας από της μάθησης του μαθητή. Και να μιλήσει και για ευθύνες των μαθητών... Μόνο που στην περίπτωσή μας ξεχνάει ότι και μας αξιολόγησε θετικά και μας έδωσε πτυχίο να πάμε να διδάξουμε τα ελληνόπουλα. Και η όποια δική μας αδυναμία σε ρούμπους, θέλει δε θέλει θα επισημάνει και την αντίστοιχη δική του ανικανότητα να μας προετοιμάσει κατάλληλα. Και όλων των άλλων καθηγητάδων μας και των παιδαγωγικών σχολών και γενικότερα του εκπαιδευτικού συστήματος.

Και μη μου πει κανείς για το δήθεν ενδιαφέρον της διαρκούς βελτίωσης. Γιατί δάσκαλοι είμαστε και ξέρουμε πως είναι αλληλένδετη και με τη διαρκή επιμόρφωση. Αυτήν που την έχουν πλέον καταργήσει τελείως. Στα πλαίσια της οικονομίας και του περιορισμού της σπατάλης δημοσίου χρήματος. Ενώ την ίδια ώρα ρέει άφθονο χρήμα για την αξιολόγηση. Και επίσης την ίδια ώρα αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε από την τσέπη μας και τους πετσοκομμένους μισθούς μας είτε για εποπτικά υλικά, είτε για πανάκριβα σεμινάρια. (βλέπε πχ τα e-learning σεμινάρια του πανεπιστημίου με κόστος 800 ευρώ για 4 μήνες... ) Τι θέλουν λοιπόν να αξιολογήσουν; Ας μην κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους. Όλοι το ξέρουμε. Και γι' αυτό η συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών είμαστε αντίθετοι σε τέτοια ρουμπώματα και καμώματα...

Να σημειώσω τέλος και τούτο. Πως οι σοφοί μας πρόγονοι σε κείνο το παιγνίδι με τους ρούμπους, γνωστό και με το όνομα ίυγξ από τον ήχο που έκανε ο ρόμβος όταν περιστρεφόταν, ή και τροχός από το σχήμα του, έδιναν και φιλοσοφική προέκταση. Έβλεπαν στα γυρίσματα του παιχνιδιού, τα γυρίσματα της ζωής:

Μία από τις ελάχιστες μαρτυρίες που αφορούν σε κρεμαστούς τροχίσκους προέρχεται από το έργο του Φιλόστρατου στον Βίο του Πυθαγορείου φιλοσόφου Απολλώνιου Τυανέα. Ο Φιλόστρατος αναφέρει ότι στα ανάκτορα της Βαβυλώνας (Χαλδαίας) υπήρχε μία πλούσια διακοσμημένη θολωτή αίθουσα με αγάλματα θεών στην οποία δίκαζε ο βασιλιάς. Σε αυτήν κρέμονταν από την οροφή τέσσερεις χρυσές «ίυγγες» προκειμένου να θυμίζουν, όπως λέει, στον βασιλιά την θεά Αδράστεια. Η συσχέτιση των ιύγγων με την Αδράστεια (γνωστή επίσης και ως Νέμεση και Ραμνουσία) παραπέμπει στον τροχό που κράταγε πάντα η θεά και που συμβόλιζε τα γυρίσματα της ζωής που προκαλούσε η θεά όταν η υπερβολική τύχη κάποιου τον οδηγούσε στην αλαζονεία και στην ύβρη.

(ΔΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ)

Απομεινάρι της αρχαίας σοφίας η σημερινή φράση: Έχει ο τροχός γυρίσματα!

Και την αφιερώνουμε από ψυχής στους εμπνευστές της αξιολόγησης - χειραγώγησης των εκπαιδευτικών. Και τις ρούμπρικες - ρούμπους που ανακάλυψαν. Παίζοντας ακόμη μια φορά με τις λέξεις.

_________________________________

ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

ΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ