Κεντρικός ο ρόλος του λιμανιού της Ηγουμενίτσας!

Νέο κεντρικό δίκτυο μεταφορών στην Ευρώπη παρουσίασε η ΕΕ

Κεντρικός ο ρόλος του λιμανιού της Ηγουμενίτσας!

10 βασικοί διάδρομοι θα διασχίζουν όλη την Ευρώπη με σιδηρόδρομους, αεροδρόμια, οδικούς άξονες και λιμάνια!

Σε κρίσιμο θέμα για τα περιφερειακά έργα αναδεικνύεται η χρηματοδότηση, αφού η ΕΕ θα ενισχύσει μόνο τα ώριμα έργα του κεντρικού δικτύου

Η Ήπειρος θα παραμείνει συνδεδεμένη με τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών και με αναβαθμισμένο μάλιστα ρόλο. Κι αυτό λόγω της γεωγραφικής της θέσης βεβαίως αλλά και των υποδομών που αναπτύσσονται ή έχουν ολοκληρωθεί όπως το λιμάνι της Ηγουμενίτσας ή η Εγνατία οδός.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το νέο κεντρικό δίκτυο μεταφορών της ΕΕ, με μία πρόταση που φιλοδοξεί να μετατρέψει το σημερινό μωσαϊκό ευρωπαϊκών οδικών δικτύων, σιδηροδρόμων, αερολιμένων και διωρύγων σε ένα ενοποιημένο δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ). Το νέο κεντρικό δίκτυο, που αποτελεί ας πούμε το επίκεντρο της ανασύνθεσης του σχεδιασμού, δεν θα έχει σημεία συμφόρησης, οι υποδομές του θα είναι αναβαθμισμένες και οι διασυνοριακές μεταφορές για επιβάτες και επιχειρήσεις θα είναι εναρμονισμένες σε ολόκληρη την ΕΕ με στόχο να συμβάλει και στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή με μείωση των εκπομπών CO2 από τις μεταφορές.

Για να φανεί η αναγκαιότητα της εναρμόνισης σημειώνουμε μόνο ότι αυτή τη στιγμή στους σιδηροδρόμους της Ευρώπης χρησιμοποιούνται 7 διαφορετικά μεγέθη γραμμών ενώ συνδέονται απευθείας με το σιδηροδρομικό δίκτυο μόνον 20 μείζονες αερολιμένες και 35 μείζονες λιμένες.

Το δίκτυο

Tο νέο κεντρικό δίκτυο θα υποστηρίζεται από εκτεταμένο δίκτυο οδών που θα τροφοδοτούν το κεντρικό δίκτυο σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και θα χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα κράτη μέλη, ενώ θα προβλέπονται ορισμένες δυνατότητες χρηματοδότησης με βάση την ενωσιακή πολιτική για τις μεταφορές και την περιφερειακή πολιτική. Τώρα αυτό βέβαια για την Ελλάδα της κρίσης θα είναι ένα πρόβλημα, ειδικά για δομές όπως το περιφερειακό σιδηροδρομικό δίκτυο που αφορά και την Ήπειρο (σιδηροδρομική Εγνατία κλπ), αλλά ελπίζει κανείς ότι μετά από 10 χρόνια η κατάσταση θα είναι διαφορετική.

Σκοπός της ΕΕ είναι να εξασφαλισθεί ότι προοδευτικά και μέχρι το 2050 η τεράστια πλειονότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων της Ευρώπης θα διανύουν το πολύ 30 λεπτά της ώρας για να φθάσουν στο εκτεταμένο δίκτυο τροφοδότησης του κεντρικού δικτύου.

Το δίκτυο ΔΕΔ-Μ θα απαρτίζεται από δύο επίπεδα: το κεντρικό δίκτυο που θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2030 και το εκτεταμένο δίκτυο που θα τροφοδοτεί το κεντρικό δίκτυο και θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2050. Το εκτεταμένο δίκτυο θα καλύπτει ολόκληρη την ΕΕ και θα εξασφαλίσει προσβασιμότητα σε όλες τις περιφέρειες.

Η υλοποίηση του κεντρικού δικτύου θα διευκολυνθεί με την υιοθέτηση της ανά διάδρομο προσέγγισης. Τη βάση για τη συντονισμένη ανάπτυξη των υποδομών στο κεντρικό δίκτυο θα αποτελέσουν 10 διάδρομοι. Οι διάδρομοι που θα καλύπτουν τουλάχιστον 3 τρόπους μεταφοράς, 3 κράτη μέλη και 2 διασυνοριακά τμήματα θα αποτελούν πόλο προσέγγισης των αντίστοιχων κρατών μελών με τους ενδιαφερόμενους, π.χ. διαχειριστές υποδομών και χρήστες.

Σε αυτούς τους διαδρόμους είναι που εντάσσονται και κεντρικοί ελληνικοί σταθμοί όπως η Αθήνα (Πειραιάς), η Θεσσαλονίκη κ.α ή συνδέονται μαζί τους. Οι Ευρωπαίοι συντονιστές θα είναι πρόεδροι στις «πλατφόρμες διαδρόμων», οι οποίες με τη σειρά τους θα συγκεντρώνουν όλους τους ενδιαφερόμενους και θα είναι το κύριο μέσο που θα εγγυάται συντονισμό, συνεργασία και διαφάνεια.

Tο κεντρικό δίκτυο θα συνδέει σιδηροδρομικώς και οδικώς 83 κύριους ευρωπαϊκούς λιμένες και σιδηροδρομικώς 37 κύριους αερολιμένες μεγάλων πόλεων, θα περιλαμβάνει 15.000 km σιδηροδρομικές γραμμές αναβαθμισμένες σε γραμμές υψηλής ταχύτητας, και θα περιλαμβάνει 35 μείζονα διασυνοριακά έργα για τη μείωση των σημείων συμφόρησης.

Το δίκτυο αυτό θα είναι ο οικονομικός αιμοδότης της ενιαίας αγοράς, διότι θα επιτρέπει πραγματικά ελεύθερη ροή εμπορευμάτων και προσώπων στην Ένωση, όπως τονίζει στην ανακοίνωσή της η ΕΕ.

Το κόστος

Το κόστος για την υλοποίηση του πρώτου σταδίου χρηματοδότησης του κεντρικού δικτύου την περίοδο 2014-2020 θα ανέλθει σε 250 δισεκατομμύρια ευρώ και από τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» που ανακοινώθηκε θα διατεθούν 31,7 δισεκατομμύρια ευρώ για υποδομές μεταφορών την επόμενη δημοσιονομική περίοδο 2012-2020.

Το 80 % του ποσού αυτού θα χρησιμοποιηθεί για:

τη στήριξη έργων προτεραιότητας του κεντρικού δικτύου κατά μήκος των 10 διαδρόμων του κεντρικού δικτύου.

Θα διατεθούν επίσης κονδύλια για περιορισμένο αριθμό άλλων έργων σε τμήματα του κεντρικού δικτύου με υψηλή ευρωπαϊκή προστιθεμένη αξία. τη χρηματοδότηση οριζόντιων έργων – σχετιζόμενων με πληροφοριακά συστήματα – όπως του συστήματος SESAR (τεχνολογική διάσταση του συστήματος διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας στον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό), ή του ERTMS, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιείται σε όλους τους μείζονες διαδρόμους μεταφορών.

Tα έργα που επιλέχθηκαν σε αυτή τη φάση είναι επιλέξιμα για ενωσιακή χρηματοδότηση για τις μεταφορές την περίοδο 2014-2020 διότι πληρούν τα κριτήρια που έχουν καθορισθεί στη μεθοδολογία για το κεντρικό δίκτυο, έχουν υψηλή ενωσιακή προστιθεμένη αξία και είναι ώριμα προς υλοποίηση από το 2014 έως το 2020. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να υποβάλουν λεπτομερείς προτάσεις στην Επιτροπή ώστε να λάβουν χρηματοδότηση. Θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν προτάσεις από τις αρχές του 2014.

Το ακριβές ύψος χρηματοδότησης θα εξαρτηθεί επίσης από την αρτιότητα των προτάσεων των κρατών μελών. Συνολικά, η συνεισφορά της ΕΕ στην ανάπτυξη μεγάλων υποδομών μεταφορών θα κυμανθεί κατά κανόνα γύρω στο 20% του επενδυτικού κόστους για κάθε επταετή δημοσιονομική περίοδο. Η χρηματοδότηση μεμονωμένων μελετών επιτρέπεται να φθάσει έως το 50%, ενώ των μελετών και κατασκευαστικών εργασιών στην περίπτωση των διασυνοριακών έργων έως το 40%. Το υπόλοιπο της χρηματοδότησης θα προέλθει από τα κράτη μέλη, περιφερειακές αρχές ή, ενδεχομένως, ιδιώτες επενδυτές.

Ο ρόλος της Ηπείρου

Στο κεντρικό δίκτυο ο ρόλος της Αθήνας και του Πειραιά είναι φανερό ότι είναι αναβαθμισμένος αφού δίνει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης προς την Αν. Μεσόγειο στον αντίστοιχο διάδρομο. Επιπλέον η σιδηροδρομική γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη γίνεται κομβική για τη σύνδεση με τα Βαλκάνια. Αυτό ακριβώς σημαίνει και αυξημένες δυνατότητες χρηματοδότησης μέσα στο πλαίσιο που ανακοινώθηκε.

Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας επίσης, όπως και αυτό της Πάτρας αποτελούν σημεία σύνδεσης με τους μεγάλους διαδρόμους στη Μεσόγειο. Κατ' επέκταση, τα περιφερειακά αεροδρόμια και λιμάνια παίζουν ανάλογο ρόλο σε ένα μικρότερο επίπεδο.

Από εκεί και πέρα, ολοκληρωμένοι οδικοί άξονες όπως η Εγνατία και υπό κατασκευή όπως η Ιόνια, μπορούν να δώσουν τις απαραίτητες συνδέσεις με τους μεγάλους κάθετους «διαδρόμους» του κεντρικού δικτύου. Ενώ και η σιδηροδρομική Εγνατία δίνει δυνατότητες για αποσυμφόρηση του δικτύου.

Πολλά όμως θα κριθούν στη χρηματοδότηση. Και με περιορισμένους τους κεντρικούς πόρους που θα κατευθυνθούν έτσι κι αλλιώς στα ώριμα έργα, είναι φανερό από τη μια ότι πολλά έργα μπορεί να μην υλοποιηθούν ή ότι στο παιχνίδι θα μπουν και ιδιώτες.

Η ιδιωτικοποίηση άλλωστε πολλών δημόσιων υποδομών στις μεταφορές και στην Ήπειρο, έχει ξεκινήσει και το τοπίο σε λίγα χρόνια θα είναι πολύ διαφορετικό από το σημερινό.

proinanea.gr